Start juridische procedure: kippen te weinig leefruimte

Sinds 2007 mogen vleeskippen in Europa met maximaal 33 kg dier per vierkante meter worden gehouden. Dit komt neer op circa 16 kippen. Lidstaten mogen hier bij uitzondering van afwijken indien de kippensterfte beperkt is en de minimale welzijnsregels worden nageleefd. Alleen dan mag een land boeren toestaan om meer kippen te houden, oplopend tot 42 kg dier per vierkante meter (circa 21 kippen). Uit onderzoek van Wakker Dier blijkt dat Nederlandse boeren onterecht hebben geprofiteerd van deze uitzonderingsregeling.

Geen controle

Alhoewel Nederlandse supermarkten geen plofkip meer verkopen, fokt de pluimveesector nog massaal plofkip voor de export. Daarbij is het gebruikelijk om rond de 21 kippen per vierkante meter te houden; het maximum binnen de uitzonderingsregeling. De NVWA blijkt echter niet te controleren of bedrijven voldoen aan de bijbehorende voorwaarden.

Te hoge sterfte

Uit de landelijke sterftecijfers blijkt dat veel boeren die gebruik maken van de uitzonderingsregeling, een hogere kippensterfte hebben dan toegestaan. Zij mogen dus niet zoveel kippen per vierkante meter houden, maar de Nederlandse overheid laat dit oogluikend toe.

Propkip

Beperkte leefruimte is nadelig voor het welzijn van kippen. De Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) concludeerde onlangs dat bij meer dan vijf á zes kippen (11 kg) per vierkante meter het aantal voetzoolzweren toeneemt, het loopvermogen afneemt en de dieren worden belemmerd in hun gedragsbehoeften. De autoriteit adviseerde de Europese Commissie dan ook om de toegestane kipdichtheid in een stal flink te verlagen.

Stukken opgevraagd

Wakker Dier ontdekte de grootschalige wetsovertredingen middels een Wob-verzoek (nu Woo). De NVWA gaf de in 2021 opgevraagde beleidsstukken pas vrij na twee jaar en twee gerechtelijke uitspraken. Uit de stukken bleek dat de Europese Commissie de Nederlandse overheid al meermaals heeft gewezen op haar foutieve handhaving van de wetsovertreding.

Overleg NVWA en LNV over wetsinterpretatie

Mede naar aanleiding van vragen van Wakker Dier zijn de NVWA en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit nu in overleg over de interpretatie van de wet en de handhaving ervan. Hilhorst: “De regels zijn al meer dan vijftien jaar oud en het standpunt van de Europese Commissie is helder. Waarom wordt deze discussie nu pas gevoerd?”

Procedure

Om verder uitstel te voorkomen wil Wakker Dier nu handhaving afdwingen met een handhavingsprocedure bij de NVWA. Tegelijkertijd verzoekt zij de Europese Commissie om een inbreukprocedure te starten tegen Nederland. Dit kan uiteindelijk leiden tot een veroordeling door het Europees Hof van Justitie en het opleggen van boetes en dwangsommen aan Nederland. Hilhorst: “We weten inmiddels dat de NVWA dit soort zaken erg traag afhandelt, dus vragen we ook de Europese Commissie om in te grijpen.”

Update: Goed nieuws!

De Tweede Kamer heeft de minister in een motie opgeroepen te stoppen met kippenproppen. Landbouwminister Adema is verzocht de hoogste bezettingscategorie – 39-42 kg kip per vierkante meter – te schrappen. Hierdoor krijgen kippen straks meer leefruimte. Wakker Dier blijft hier bovenop zitten zodat de minister dit ook echt voor de kippen waar gaat maken.