slachten

Verdoving is verplicht voor zoogdieren en vogels, maar niet voor de meeste vissen. Zonder verdoving, duurt hun doodstrijd minuten- tot urenlang. Ook schapen, geiten, runderen en kippen mogen in Nederland onverdoofd geslacht worden op basis van religieuze redenen.

Maar ook bij de dieren die wel verdoofd worden, gaat het vaak mis. Om een dier goed te verdoven, is het namelijk van belang dat de apparatuur juist is afgesteld, het personeel goed is opgeleid en de snelheid van de slachtlijn niet te hoog is.

Wat houdt halal of koosjer slachten in?

Moslims en joden eten doorgaans alleen respectievelijk halal en koosjer vlees. In beide religies geldt dat dieren op rituele wijze geslacht moeten worden. Bij koosjer vlees mogen de dieren niet verdoofd worden voor de slacht. Bij halal vlees mogen dieren alleen reversibel (omkeerbaar) verdoofd worden. Het dier moet dan in theorie nog uit zijn verdoving kunnen ontwaken. Bij sommige slachterijen wordt er daarom gekozen voor helemaal geen verdoving, dus onverdoofde slacht. Dit geldt met name voor schapen en geiten.

Hoewel verdoofd slachten verplicht is volgens de wet, kan hier om religieuze redenen een uitzondering gemaakt worden. De Nederlandse staat heeft een aantal slachterijen een vergunning verleend om onverdoofd te slachten.

Varkens

Er zijn twee manieren om varkens te verdoven: met elektrische verdoving en met CO2-gas. Voor de eerste manier wordt het varken gescheiden van de groep en vastgezet. Dit is erg stressvol voor het dier. Daarna krijgt hij een schok via vastgeklemde elektroden op zijn kop. Als de schok goed wordt uitgevoerd is het varken binnen een seconde buiten bewustzijn. Het is dan van belang dat de apparatuur goed is onderhouden en afgesteld, en het personeel goed opgeleid.

Bedwelming met CO2-gas brandt pijnlijk bij het inademen en is voor het varken vervelender dan elektrische verdoving. De angst en pijn die hierbij gepaard gaat kan tot wel 20 seconden duren en is afhankelijk van het gasmengsel en de samenstelling. De Tweede Kamer wil CO2-gas gaan verbieden.

Kippen

Kippen worden verdoofd met elektrische verdoving, met CO2-gas en met de waterbadmethode. De waterbadmethode was lang omstreden, omdat de kippen vaak onvoldoende verdoofd waren. De kippen hangen bij deze methode ondersteboven aan een haak, waarna ze met hun kop door een waterbad gehaald worden dat onder stroom staat. De stroomstoot was meestal te laag om de kippen in een keer te verdoven. Een hoger voltage zorgt namelijk voor bloeduitstortingen op het vlees. Miljoenen kippen werden daarom onverdoofd geslacht. Sinds 2013 is het verplicht om een voltage te gebruiken dat de dieren meteen verdooft. Sindsdien wordt deze methode alleen nog gebruikt voor kippen waarvan de vleeskwaliteit minder van belang is, zoals bij legkippen. De meeste slachterijen zijn overgestapt op CO2-verdoving.

Om koeien te bedwelmen, gebruikt men een schietmasker. Bij deze methode krijgt een koe met hoge snelheid een slagpin in de hersens geschoten, waardoor het dier verdoofd raakt. Bij kalveren wordt naast het schietmasker ook elektrocutie toegepast.

Schapen en geiten

Bij de reguliere slacht worden schapen en geiten bedwelmd met een schietmasker of met een elektrische schok. Helaas krijgt een deel van de schapen en geiten helemaal geen verdoving toegepast omdat zij geslacht worden als halal vlees.

Vissen

Voor alle warmbloedige dieren geldt: de slacht moet snel en pijnloos zijn. Zo niet voor de meeste vissen vissen. Zij wachten minuten of zelfs urenlang op de dood. Een deel wordt zelfs levend opengesneden. Onverdoofd.