zuivel
het ene glas melk is het andere niet
Zuivel is de benaming voor melk en voor producten die van melk zijn gemaakt. Er bestaat zuivel van allerlei zoogdieren zoals schapen, geiten en natuurlijk vooral melkkoeien. Maar hebben deze koeien eigenlijk wel een goed leven gehad voor jouw yoghurt, kaas, boter of melk? En hoe kom je daar achter?
In bijna alle supermarkten vind je tegenwoordig varkensvlees met een Beter Leven ster. Ook kip bij de super heeft, of krijgt een Beter Leven ster. Maar de meeste melk heeft dat niet. Melk loopt achter en daar moet iets aan gebeuren. Want veel van de 1,7 miljoen melkkoeien in de melkvee industrie in Nederland, hebben een ellendig leven. Lees meer over onze campagne.
Gelukkig zijn er verschillende initiatieven en keurmerken voor meer diervriendelijke melk en bestaan er ook plantaardige alternatieven. Op deze pagina zetten we ze voor je op een rij.
Plantaardig
Havermelk, sojamelk, rijstmelk; er bestaan meerdere plantaardige alternatieven voor koemelk (al mogen ze officieel geen melk meer heten). Afhankelijk van je persoonlijke smaak kun je kiezen tussen meerdere soorten en merken. De meeste supermarkten verkopen inmiddels ook barista-varianten die je kunt opschuimen voor je cappuccino.
Beter Leven Keurmerk
Bij één ster Beter Leven-keurmerk van de Dierenbescherming komen koeien zeker 120 dagen per jaar buiten, kunnen zich goed bewegen in de stal en lekkerder liggen. De kalfjes blijven langer op de boerderij zodat ze sterker zijn als ze op transport gaan.
Met iedere ster meer gaat het dierenwelzijn omhoog. Bij twee sterren van het Beter Leven-keurmerk krijgt de koe meer leefruimte en mag ze langer in de wei (min. 150 dagen). Drie sterren van het Beter Leven-keurmerk gaat weer een stap verder; de koeien komen minimaal 180 dagen in de wei en krijgen twee keer zoveel ruimte in de stal dan bij één ster Beter Leven-keurmerk.
Biologische melk
Biologisch dynamische zuivel of biologische zuivel uit Nederland zijn andere goede opties. Deze keurmerken stellen minder eisen aan de stal dan Beter Leven, maar de dieren komen wel meer buiten: minimaal 180 dagen, gemiddeld acht uur per dag. Ook hoeven deze koeien minder melk te geven en leven ze langer. Bovendien mogen biologische dynamisch gehouden koeien hun hoorns houden. Nederlandse biologische melk is te herkennen aan het EKO keurmerk en biologische dynamische melk draagt het keurmerk Demeter.
Kalfjes bij de koe
In 2022 is een aantal initiatieven gestart waarbij op melkveeboerderijen kalfjes langer bij de moederkoe mogen blijven. De staande praktijk is dat kalfjes vlak na hun geboorte van hun moeder gescheiden worden. Uit onderzoek blijkt dat langer contact tussen kalfje en moederkoe het welzijn en de gezondheid van zowel de moederkoe als het kalf vergroot. We zetten een paar kalfjes-langer-bij-de-koe initiatieven voor je op een rij.
Kalverliefde
De biologische boeren die voor het merk ‘Kalverliefde’ produceren, houden de vaarskalfjes drie maanden bij de moederkoe. Stiertjes blijven minimaal 35 dagen, maar vaak ook drie maanden bij hun moeder. Kalverliefde is bij een aantal vestigingen van Albert Heijn te koop.
Kalfjes bij de koe
Bij deze biologische boeren blijven (een deel van de) kalveren twee maanden of langer bij de moederkoe. Hier vind je meer informatie en verkooppunten.
Zuiver Zuivel – Kalf en koe blijven samen
Dit merk biedt melk van biologisch dynamische boeren. Melkproducten van deze boeren die hun kalfjes ook bij de koe houden herken je aan het oranje logo: “Kalf en koe blijven samen”. Zuiver Zuivel is bij onder andere Ekoplaza en Odin te verkrijgen. Hier vind je meer informatie over biologisch dynamische boeren en meer verkooppunten.
Andere keurmerken
Op dit moment draagt de meeste zuivel in de supermarkt een weidemelk- of het On the way to PlanetProof-keurmerk. Bij Albert Heijn zie je bovendien hun eigen ‘Beter voor Koe, Natuur en Boer’-logo. Weidemelk, Planet Proof en het Albert Heijn logo stellen alle drie minder eisen aan dierenwelzijn dan bovengenoemde keurmerken.
Het weidegang-keurmerk stelt als enige eis dat de melkkoeien 120 dagen, zes uur per dag buiten lopen. Verder is niets geregeld voor de melkkoeien. Voor de kalfjes en jongvee gelden helemaal geen regels.
On the way to PlanetProof
Dit keurmerk stelt meer dierenwelzijnseisen dan het weidegang-keurmerk, maar Wakker Dier vindt het nog te mager. Zo bevat On the way to PlanetProof in tegenstelling tot het Beter Leven-keurmerk bijvoorbeeld geen regels die de melkproductie per dier aan banden leggen, veel te lage eisen aan de ruimte en leefomstandigheden in de stal, mogen de kalfjes al jong op transport en zijn er geen maximale transportafstanden.
Albert Heijns ‘Beter voor Koe Natuur en Boer’-logo
Dit logo stelt meer dierenwelzijnseisen dan het weidegang-keurmerk, zo wordt er bijvoorbeeld ‘gestreefd’ naar 180 dagen weidegang. Maar de grootste problemen worden onvoldoende aangepakt. Zo ontbreken er eisen over de ruimte in de stal, goede zacht ligplekken of goed beloopbare vloeren. Ook gaan de kalfjes bij Albert Heijn al jong op transport en zijn er geen maximale transportafstanden. Daarom vindt Wakker Dier dat dit logo te weinig verbetering biedt voor de dieren.
